Życie i działalność naukowa ks. prof. dr. hab. Jana Wala

Ks. prof. dr hab. Jan Wal jest kapłanem archidiecezji krakowskiej, pochodzi jednak z diecezji tarnowskiej. Urodził się w parafii Przeczyca, gdzie mieści się jedno z ważniejszych Sanktuariów Maryjnych tejże diecezji. Święcenia kapłańskie przyjął 3 kwietnia 1966 roku z rąk ówczesnego arcybiskupa – metropolity Karola Wojtyły. W latach 1966–1977 był wikariuszem kolejno w parafiach: św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie, Nowej Hucie-Bieńczycach, Najświętszego Salwatora w Krakowie i św. Szczepana w Krakowie.

W roku 1977 ksiądz kardynał Wojtyła wyznaczył go do pracy w Kurii Metropolitalnej, na stanowisku dyrektora Wydziału Duszpasterstwa Charytatywnego. Pełnił tę funkcje do połowy roku 1986, kiedy to kard. Franciszek Macharski skierował go na stypendium naukowe Uniwersytetu Louvain-la-Neuve w Belgii.

Swoją przygodę z nauką rozpoczął w roku 1968, podejmując specjalistyczne studia licencjackie na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie. Już w 1973 roku opublikował książkę Stowarzyszenia misyjne duchowieństwa i środowisk uniwersyteckich w Polsce, która stanowiła podstawę późniejszego licencjatu, obronionego w 1976 roku. Doktorat, którego tytuł brzmiał Problem dialogu w nauce Vaticanum II, oraz w orzeczeniach Stolicy Apostolskiej z okresu concilium i postoncilium, sfinalizował pod kierunkiem ks. bp. prof. dr. hab. Tadeusza Pieronka w 1981 roku. Trzy lata później habilitował się na podstawie pracy Soborowa wizja duszpasterstwa charytatywnego. Studium pastoralno-kanoniczne.

Zajęcia dydaktyczne z teologii pastoralnej i socjologii religii w Papieskiej Akademii Teologicznej podjął w 1987 roku. Od 1987 pełni funkcję kierownika katedry, najpierw Teologii Pastoralnej, a po podzieleniu tej katedry w 1998 roku – Teologii Pastoralnej Ogólnej. Przez dwie kadencje był opiekunem specjalizacji z Teologii Praktycznej. W 1989 roku został mianowany docentem, w 2000 roku uzyskał tytuł naukowy profesora i stanowisko „profesora nadzwyczajnego”, w 2006 roku zaś „profesora zwyczajnego”.

Ks. prof. Wal jest autorem wielu publikacji naukowych – książek, artykułów, recenzji, haseł encyklopedycznych i słownikowych. Jest także współautorem podręcznika, wielu pomocy duszpasterskich, wywiadów. Łącznie ten dorobek liczy ponad 120 pozycji. Swój talent ks. Jan Wal realizuje także na gruncie literatury. Czytelnicy „Tygodnika Powszechnego” oraz „Źródła. Tygodnika Rodzin Katolickich” znają dobrze jego wiersze, tam bowiem ukazywały się najczęściej. Znany jest także zbiór jego rozważań z 1995 roku By nie żyć nadaremnie.

Był promotorem 11 rozpraw doktorskich, 24 prac licencjackich oraz 112 prac magisterskich. Wykonał także 31 recenzji doktorskich, 15 habilitacyjnych oraz 14 recenzji w przewodach do tytułu profesora nauk teologicznych. Uczestniczył czynnie w pracach Synodu Duszpasterskiego Archidiecezji Krakowskiej (1972–1979) oraz drugiego Polskiego Synodu Plenarnego (1991–1999). Przez ponad 20 lat (od 1984 roku) pełnił funkcję członka, a później konsultora Komisji Charytatywnej Episkopatu. Swoim bogatym doświadczeniem charytatywnym wspierał także odradzającą się „Caritas Polska”.

W latach 1988–1990 i 1991–1996 przez kilka kadencji piastował stanowisko Prezesa Polskiego Towarzystwa Teologicznego, a w okresie 1990–1991 kierował pracami Sekcji Wydawniczej Polskiego Towarzystwa Teologicznego. W 1992 roku został wybrany na Przewodniczącego Sekcji Pastoralistów Polskich, pełniąc swe obowiązki przez dwie pięcioletnie kadencje do 2002 roku. Nawiązał w tym czasie bliską współpracę z pastoralistami słowackimi, czeskimi i austriackimi.

Był wielokrotnie odznaczany i wyróżniany. Wśród tych nagród jest list dziękczynny, wraz z medalem uniwersyteckim Universitas Jagellonica Cracoviensis, rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr. hab. Józefa A. Gierowskiego „Za udzieloną pracownikom Uniwersytetu i ich rodzinom pomoc charytatywną w latach 1981–1983”. Posiada odznaczenia międzynarodowej katolickiej instytucji pomocowej Malteser Hilfsdienst i ekumenicznego dzieła pomocy Lazarus Hilfswerk oraz złotą odznakę Towarzystwa Walki z Kalectwem. Wyróżniono go również Nagrodą Rektora Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie za wybitne i twórcze osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne w Akademii. Został także uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi, nadanym przez Prezydenta RP decyzją z dnia 4 grudnia 2006 r. Wśród wszystkich wyróżnień, jakie otrzymał ks. Wal, szczególny chyba wymiar ma to, które nadało mu status kanonika gremialnego Kapituły przy kolegiacie św. Anny w Krakowie.