Muzyka sakralna we współczesnym świecie

Przygotowując program tegorocznego festiwalu, wiele czasu poświęciliśmy na rozmowy o pierwotnej funkcji i kontekście istnienia muzyki, którą prezentujemy podczas festiwalu. Muzyka towarzyszyła liturgii od najwcześniejszych wieków. Tworzyli ją najwięksi mistrzowie i to właśnie ich praca na tym gruncie była motorem najważniejszych zmian w muzyce. To na jej gruncie przez wiele wieków dokonał się rozwój tej sztuki — od monodycznego chorału, przez najwcześniejsze formy wielogłosowości tj. organum, konduktus, motet, po skomplikowane formy polifoniczne. Od wieków muzyka była integralną częścią liturgii, a do jej jakości przykładano najwyższą wagę. Co więc się zmieniało? Jakie zasady rządzą dziś muzyką sakralną? Czym różni się muzyka liturgiczna od religijnej? Czy dzisiaj muzyka nadal jest istotną częścią liturgii, czy tylko uciążliwym często dodatkiem? Czy w szeregu dokumentów, które tak ściśle określają zasady obecności muzyki podczas nabożeństw, jest choć jeden zapis odnoszący się do jakości wykonania?

Wspólnie z Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II postanowiliśmy zadać te nie zawsze łatwe pytania. W Poniedziałek Wielki (15 kwietnia) w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka – oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie miał miejsce panel dyskusyjny, który poprowadził Marek Zając, dziennikarz znany ze współpracy z „Tygodnikiem Powszechnym”, obecnie dyrektor telewizji Polsat Rodzina. A do dyskusji zaprosiliśmy grono wybitnych specjalistów i praktyków w tej dziedzinie z Polski i Włoch: ks. Vincenza Di Gregorio — przewodniczącego Papieskiej Rady Kultury, ks. Roberta Tyrałę, przewodniczącego Archidiecezjalnej Komisji ds. Muzyki Kościelnej, prorektora Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, o. Nikodema Kilnara OSPPE – Krajowego Duszpasterza Muzyków Kościelnych, dr. Jakuba Kubieńca z Instytutu Muzykologii UJ, dr. Dinko Fabrisa (Università degli Studi della Basilicata, Matera) i dr Giuseppinę Crescenzo (Universität Frankfurt am Mein, Conservatorio di Sassari).

Ks. dr hab. Robert Tyrała, prof. UPJPII, prorektor ds. studenckich i dydaktyki

Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie

Podczas spotkania rozmówcy skupili się na tym, jaką rolę odegrała muzyka sakralna na tle muzyki w ogóle, jaką odgrywa w dzisiejszym świecie. Muzyka sakralna, to przede wszystkim śpiew, jak podkreślano, i tak jest od 1500 lat.

Mowa była o dwóch głównych nurtach: o repertuarze ściśle związanym z liturgią oraz o twórczości inspirowanej religią. Właśnie m.in. o rozróżnieniu muzyki sakralnej i religijnej mówił ks. Robert Tyrała, prorektor UPJPII.

Trudno rozprawiać o muzyce sakralnej z pominięciem chorału gregoriańskiego. O tym jak chorał gregoriański zawsze służył i wciąż służy modlitwie  mówił o. Nikodem Kilnar OSPPE.

Ciekawie poruszonym zagadnieniem była kwestia muzyki sakralnej, która stała się narzędziem ewangelizacji, szczególnie kierowanym do młodych ludzi.