Około 80 specjalistów w temacie „Kościół i kultura” z kraju i zagranicy wzięło udział w 15. interdyscyplinarnym i międzynarodowym sympozjum teologicznym, które odbyło się w poniedziałek i wtorek (4–5 marca 2024 r.) w bibliotece Santa Maria dell'Anima w Rzymie. Konferencja została przygotowana i zorganizowana przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.

Konferencję zorganizował o. prof. dr hab. Andrzej Napiórkowski, dyrektor Instytutu Teologii Fundamentalnej, Ekumenii i Dialogu Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie we współpracy z pracownikiem Kurii Niemieckiej dr. Michaelem Kahle z Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w Watykanie. Kultura, jak określono podczas sympozjum, ogólnie oznacza wszystko, dzięki czemu ludzie rozwijają swoje różnorodne zdolności umysłowe i fizyczne, zgodnie z dokumentem soborowym „Gaudium et spes”.

Prelegenci z Włoch, Niemiec, Ukrainy i Polski dyskutowali m.in.: o kulturze żydowskiej i greckiej, roli apostoła Pawła, kulturze pogańskiej i filozofii greckiej, a także o teologicznym wymiarze komunikacji wiary z kulturą świecką, o czym mówił o. prof. Andrzej Napiórkowski w wykładzie „Kultura chrześcijańska i świecka w świetle (po)soborowej eklezjologii”. W ramach współczesnych wyzwań sięgnięto do obszaru napięć pomiędzy „kulturą a moralnością”. Na temat „Kultury jako istotnego kontekstu głoszenia Ewangelii” mówił ks. prof. dr hab. Henryk Sławiński (UPJPII). Podjęto temat reinterpretacji kultury chrześcijańskiej w świetle postmodernizmu. Rektor Papieskiego Instytutu S. Maria dell’Anima dr Michael Max omówił temat Kościoła i społeczeństwa, jako przestrzeni kulturowej w świetle liturgii po pandemii.

Rektor UPJPII ks. prof. Robert Tyrała, który wraz z o. prof. Andrzejem Napiórkowskim otwierał konferencję i wygłosił wykład „Piękno muzyki kościelnej wyrazem troski ludzi wiary o kulturę”. Podsumowując dwudniowe sympozjum powiedział: „15. jubileuszowa konferencja, która miała miejsce w Rzymie była niezwykłym wydarzeniem, przede wszystkim dlatego, że teolodzy, liturgiści, muzycy, ale i wielu innych uczestników sympozjum przybyłych z 15 ośrodków ze świata, podjęło bardzo ważny temat „Kościół i kultura”; kultura, która służy Kościołowi i Kościół, który służy kulturze. Przygotował to doskonale o. prof. Andrzej Napiórkowski z naszego uniwersytetu. Stało się to ważnym sygnałem, że ten dialog, który przez wieki trwał i był istotny, jest także niezmiernie ważny dzisiaj. Ten dialog podtrzymywali i rozwijali ojcowie soborowi Soboru Watykańskiego II i przypominali o tym jak bardzo jest ważny, potem to samo czynił Jan Paweł II, który jeszcze jako biskup krakowski czynił to bardzo skutecznie. Benedykt XVI i obecnie papież Franciszek też podejmuje rozmaite starania w tym względzie. Jego jedną z decyzji, myślę, że niezwykle ważną, jest połączenie dykasterii edukacji i kultury. To wszystko pokazuje jak bardzo dzisiaj świat liczy na dialog świata kultury z Kościołem i jak bardzo Kościół potrzebuje dialogu z kulturą”.

Jubileuszowym medalem uhonorowano osoby, które przyczyniły się do zorganizowania sympozjum w Rzymie.

Biorący udział w dwudniowej konferencji uczestniczyli w Mszach św. Pierwszego dnia (4 III) została ona odprawiona w kościele Santa Maria dell'Anima, drugiego (5 III) modlono się podczas Eucharystii sprawowanej przy grobie św. Jana Pawła II w Bazylice św. Piotra. 

Teksty konferencyjne ukazały się w monografii pod redakcją naukową o. prof. dr. hab. Andrzeja Napiórkowskiego OSPPE dostępnej pod adresem: https://doi.org/10.15633/9788363241964.

Zapis transmisji obrad

Wykłady wygłoszone podczas dwóch dni trwania konferencji

Żydowska i grecka kultura św. Pawła jako instrumentarium w przekazie Ewangelii
prof. dr hab. Andrzej Gieniusz CR (Urbanianum, Rzym)

Ojcowie greccy wobec kultury antycznej
ks. prof. dr hab. Piotr Szczur (KUL, Lublin)

Kultura i filozofia pogańska w myśli łacińskich Ojców Kościoła
prof. dr hab. Bazyli Degórski OSPPE (Angelicum, Rzym)

Teologiczne wymiary komunikacji wiary z kulturą świecką
ks. prof. dr hab. Marek Jagodziński (Międzynarodowa Komisja Teologiczna)

Der Kult schafft die Kultur
Msgr dr Michael Kahle (Dicastero per Culto Divino e Disciplina dei Sacramenti, Watykan)

Kultura chrześcijańska i świecka w świetle (po)soborowej eklezjologii
prof. dr hab. Andrzej Napiórkowski OSPPE (UPJPII, Kraków)

Kultura a moralność – współczesne wyzwania
prof. dr hab. Marian Machinek MSF (UWM, Olsztyn)

Reinterpretacja chrześcijańskiej kultury w świetle ponowoczesności
prof. dr hab. Witold Kawecki CSsR (UKSW, Warszawa)

Kultura jako „druga przestrzeń” i droga do wnętrza
ks. prof. ucz. dr hab. Przemysław Artemiuk (UKSW, Warszawa)

Kultur als Kristallisation der Liturgie
Msgr. Prof. dr hab. Stefan Heid (Kolonia, Niemcy)

Piękno muzyki kościelnej wyrazem troski ludzi wiary o kulturę
ks. prof. dr hab. Robert Tyrała, rektor UPJPII (Kraków)

Die Kirche und die Gesellschaft im Blickfeld der Liturgie nach der Pandemie als Kulturraum
Dr. Michael Max, rektor Papieskiego Instytutu S. Maria dell’Anima (Rzym, Włochy)

Percepcja sztuki przez współczesnych teologów
ks. prof. dr hab. Krzysztof Pawlina, rektor Akademii Katolickiej w Warszawie

La pietà mariana come parte integrante della cultura
ks. dr Vasyl Pidhirskyi (Mukaczewo, Ukraina)

Informacja formą kultury medialnej
ks. dr Wojciech Węckowski (Wyższe Seminarium Duchowne, Pelplin)

Kultura jako istotny kontekst głoszenia Ewangelii
ks. prof. dr hab. Henryk Sławiński (UPJPII, Kraków)

Die Rolle der Medien für die Kultur der Freiheit
Dr. h.c. Martin Lohmann (Publizist, Bonn, Niemcy)

Sztuka sakralna wykładnią doktryny wiary
dr Lucjan Bartkowiak CR (Kraków)

Poszerzona relacja z konferencji ukaże się na stronie UPJPII w najbliższych dniach.

Fot. 1–6, 16 Adam Sejbuk CM