Albert Kołodziejczyk, jeszcze do niedawna student Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, obecnie doktorant w Szkole Doktorskiej UPJPII, swoją pracę magisterską, napisaną na UPJPII pod kierunkiem prof. Mariana Wolskiego, poświęcił ziemiańskiej rodzinie Badenich herbu Bończa.

Jednostką organizującą przyznanie nagrody jest Wydział Historyczny UJ. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 24 stycznia 2023 r. w Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

„Ustanowiona przez Radę Fundacji Nagroda im. Zofii i Jana Włodków nosząca imię Patronów Fundacji jest przyznawana w corocznym konkursie skierowanym do autorów prac magisterskich z zakresu nauk humanistycznych o tematyce dotyczącej dziedzictwa ziemian polskich, w tym ich zasług patriotycznych, wkładu w tworzenie i rozwój państwowości, w kulturę i oświatę na różnych etapach historii Polski oraz działań edukacyjnych podnoszących poziom rolnictwa. Jej celem jest wsparcie młodych, stojących u progu kariery naukowej badaczy podejmujących tematykę ziemiańską i stymulowanie dalszych prac w tym zakresie. (...)

Przyznając nagrodę Kapituła doceniła bardzo starannie przygotowany redakcyjnie, a przede wszystkim rzetelny oraz jasno uporządkowany wywód – pieczołowity a przejrzysty zapis śledztwa historycznego w źródłach, demitologizujący legendarną historię galicyjskiej rodziny arystokracji XIX-wiecznej. Merytoryczna wartość pracy wynika również z szerokiej optyki: uwzględniania zarówno kontekstów polityczno-gospodarczych, jak i kulturowych, np. teatralnych czy też literackich, rekonstruowanych z uwzględnieniem specyfiki takich materiałów źródłowych.”
(ze strony internetowej Fundacji im. Zofii i Jana Włodków)

Nagroda im. Zofii i Jana Włodków, to z jednej strony docenienie pracy Alberta Kołodziejczyka, jaką włożył w uważne prześledzenie historii rodu Badenich, ale i wspaniała motywacja dla pragnącego kontynuować swoją naukową drogę doktoranta Szkoły Doktorskiej UPJPII. Pytany o historię jaką zawarł w swojej pracy magisterskiej zatyłowanej Badeniowie herbu Bończa – legenda a rzeczywistość, powiedział:

– Temat mojej pracy magisterskiej pozwolił na zgłębienie genealogii rodziny Badenich i historii ich zawrotnej kariery w epoce stanisławowskiej. Dotychczasowy brak źródłowego opracowania historii tej rodziny dał okazję do skonfrontowania dotychczasowej wiedzy o Badenich z rzeczywistością historyczną opisaną dzięki naukowym badaniom. Stąd w mojej pracy skupiłem się na demitologizacji dziejów Badenich odnajdując źródła i ustalając czas powstania legendy genealogicznej o ich włoskich korzeniach i przybyciu z Italii na polski dwór w czasach Zygmunta Starego i Bony Sforzy.

Wykazałem, że powstanie legendy wiązało się ze staraniami rodziny o uzyskanie nobilitacji i dopasowanie się do ówczesnej elity szlacheckiej drugiej połowy XVIII stulecia. Źródła natomiast ukazują inny obraz dziejów Badenich, niż znany był z literatury genealogiczno-heraldycznej i innych popularnych opracowań XIX i XX wieku. Odnajdujemy w nich kupieckie i mieszczańskie dzieje rodziny, ale również ambicję i aktywność kolejnych przedstawicieli rodziny Badenich. W ten sposób osiągnęli wysoką pozycję społeczną i stanową, w XIX wieku zaliczyli się do grona galicyjskiej arystokracji, a nawet osiągnęli urząd premiera Austrii pełniony przez Kazimierza hr. Badeniego.

Praca badawcza pod kierunkiem mojego promotora, prof. Mariana Wolskiego, która w dodatku okazała się zupełnie odkrywcza, przyniosła mi wiele doświadczenia i satysfakcję młodego historyka. Teraz pogłębiam swoje badania realizując naukową pasję w Szkole Doktorskiej na UPJPII w Krakowie.

Nagrodę wręczyli prof. dr hab. Stanisław Sroka, dziekan Wydziału Historycznego UJ oraz Rafał Slaski, prezes Zarządu Fundacji im. Zofii i Jana Włodków. Wysokość nagrody to 10 tys. zł. Nagrodę przyznała kapituła pod przewodnictwem prof. Sławomira Sprawskiego, w skład której wchodzą specjaliści reprezentujący dziedzinę nauk humanistycznych, a która została powołana przez Zarząd Fundacji im. Zofii i Jana Włodków oraz dziekana Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Patronami nagrody są: dr Zofia z Goetz Okocimskich Włodkowa (1890–1981), działaczka katolicka, wszechstronnie wykształcona tłumaczka książek z dziedziny filozofii i teologii, m.in. dzieł św. Tomasza z Akwinu oraz jej mąż prof. Jan Zdzisław Włodek (1885–1940), ziemianin, legionista, dyplomata, specjalista nauk rolniczych, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
(gość.pl krakowski)

zdjęcia: Anna Wojnar, UJ