W czwartek 14 października 2021 roku obyła się konferencja naukowa pt. Świadek Dziejów Narodu. Kardynał Adam Stefan Sapieha w dokumentach archiwalnych, zorganizowana przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.

Podczas otwarcia konferencji, rektor UPJPII ks. prof. dr hab. Robert Tyrała podkreślił m.in. głębokie związki kard. A. S. Sapiehy z patronem Uniwersytetu – św. Janem Pawłem II oraz niedawno beatyfikowanym kard. Stefanem Wyszyńskim. Mówił, że należy budować na historii, jeśli pragnie się dobrej przyszłości. Życzył obecnym na konferencji owocnych obrad i odkrywania Bożego śladu, jaki pozostawił nie tylko pasterzom Kościoła, ale także wiernym świeckim, ten wielki biskup krakowski.

W pierwszej części konferencji ks. prof. dr hab. Jacek Urban przywołał zgromadzonym najważniejsze fakty z życia kard. A. S. Sapiehy, ukazując jego postać na tle epoki. Natomiast kierownik projektu ks. prof. dr hab. Józef Marecki przedstawił problematykę prowadzonych od wielu lat badań nad postacią metropolity krakowskiego. Podkreślił, że spojrzenie na kard. A. S. Sapiehę przez pryzmat dokumentów archiwalnych jest współcześnie niezwykle ważne. Powiedział, że dzisiaj wiele opinii i opowieści – nie zawsze prawdziwych – funkcjonuje w tzw. obiegu społecznym, a wielokrotne ich powtarzane utrwala je jako wiarygodne i tylko dokumenty archiwalne pozwalają na weryfikację. Ponadto dodał, że mimo upływu 70 lat od śmierci kard. A. S. Sapiehy, jego przesłanie jest wciąż aktualne i żywe.

Podczas trzeciej sesji historycy związani z UPJPII oraz z Instytutem Pamięci Narodowej, którzy uczestniczyli w pracach nad przygotowaniem 5-tomowej edycji źródłowej Świadek dziejów narodu. Kardynał Adam Stefan Sapieha (1867–1951) w dokumentach archiwalnych, zaprezentowali postać bohatera konferencji w kontekście jego działalności duszpasterskiej, organizacyjno-kościelnej, charytatywnej, społecznej oraz politycznej, m.in. przywołując treści wybranych fragmentów dokumentów, które znalazły się w publikacji. Będzie ona służyła jako obszerne źródło do pogłębionych badań nad życiem i dziełem kard. A. S. Sapiehy.

Konferencja, która zgromadziła licznych gości w auli Biblioteki Głównej UPJPII oraz dzięki transmisji telewizji uniwersyteckiej JP2TV przed ekranami monitorów, zakończyła się dyskusją na forum. Była także przestrzeń na kuluarowe rozmowy, które – jak mają nadzieję organizatorzy – będą inspiracją dla kolejnych inicjatyw służących upamiętnianiu jednego z najwybitniejszych hierarchów kościelnych I połowy XX w., pierwszego metropolity krakowskiego, człowieka o szerokich horyzontach umysłowych i nieprzeciętnym geniuszu.

Uczestnicy konferencji mogli także zapoznać się z mobilną wystawą, na której prezentowane są fotografie oraz fragmenty tekstów oraz dokumentów odnoszących się do życia i działalności kard. A. S. Sapiehy. Wystawę można zobaczyć w holu Biblioteki Głównej UPJPII do 21 października br.

Aktualne informacje na temat projektu znajdują się na dedykowanej Kardynałowi stronie:
sapieha.upjp2.edu.pl

Projekt Świadek dziejów narodu. Kardynał Adam Stefan Sapieha (1867–1951) w dokumentach archiwalnych został zrealizowany przy wsparciu finansowym Ministerstwa Edukacji i Nauki (program DIALOG nr rej. 0243/2018)

/Stanisława Piotrowska, UPJPII/

zdjęcia: Monika Kozień, Marta Mastyło

Nagranie obrad konferencji

Konferencja była podsumowaniem projektu Świadek Dziejów Narodu. Kardynał Adam Stefan Sapieha (1867–1951) w dokumentach archiwalnych realizowanego w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „DIALOG” w latach 2018–2021 (nr rej. DIALOG 0243/2018). Celem projektu było pozyskanie źródeł archiwalnych związanych z życiem i działalnością kard. A. S. Sapiehy przechowywanych w archiwach w Polsce i poza jej granicami, niedostępnych dla ogółu badaczy, a następnie ich wybór, opracowanie i udostępnienie w formie publikacji.
Przeprowadzono kwerendę w ponad 40 archiwach i bibliotekach krajowych oraz zagranicznych. Wybrane materiały źródłowe podzielono na pięć grup tematycznych: działalność duszpasterska, kościelno-organizacyjna, charytatywna, społeczna i polityczna kard. A. S. Sapiehy. Na bazie pozyskanych materiałów zespół historyków przygotował pięciotomową publikację, w której znajdują się łącznie 553 teksty źródłowe.

Świadek Dziejów Narodu. Kardynał Adam Stefan Sapieha (1867–1951) w dokumentach archiwalnych, edycja źródłowa pod red. ks. Józefa Mareckiego:

• Tom I Działalność duszpasterska, red. Magdalena Marosz
• Tom II Działalność organizacyjno-kościelna, red. Anna Czocher, Łucja Marek
• Tom III Działalność charytatywna, red. Sławomir Furtak, ks. Józef Marecki
• Tom IV Działalność społeczna, red. Maria Konieczna, Stanisława Piotrowska
• Tom V Działalność polityczna, red. Cecylia Kuta, Rafał Opulski

Publikacja ukaże się w Wydawnictwie AVALON.

Projektowi towarzyszy wystawa przenośna, która została otwarta podczas konferencji. Jest udostępniona wszystkim zainteresowanym, którzy chcą popularyzować osobę i działalność kard. A. S. Sapiehy.