Europejska Federacja Uniwersytetów Katolickich – FUCE (Fédération des Universités Catholiques Européennes)

Tegoroczne walne zgromadzenie Europejskiej Federacji Uniwersytetów Katolickich (FUCE – Fédération des Universités Catholiques Européennes) odbywało się od 4 do 6 czerwca 2025 r. i było zorganizowane przez KU Leuven oraz UCLouvain w Leuven i Louvain-la-Neuve (Belgia).

W tym roku KU Leuven i UCLouvain jako kompleksowe uniwersytety interdyscyplinarne zaproponowały temat, który jest nie tylko istotny z punktu widzenia teologii i filozofii, ale również cieszy się dużym zainteresowaniem wszystkich środowisk akademickich, mianowicie One Health. Stąd też wątek przewodni Walnego Zgromadzenia to „Duchowe wymiary holistycznego podejścia do zdrowia: potencjalny wkład uniwersytetów katolickich”.

Koncepcja One Health podkreśla wzajemne powiązania między zdrowiem ludzi, zwierząt i ogółu środowiska naturalnego. To holistyczne podejście podkreśla, że dobrostan każdego z tych elementów jest ze sobą nierozerwalnie powiązany i wykracza poza podziały, które stworzyliśmy między dyscyplinami, zawodami i ekosystemami. Uświadamia nam, że dobrostan człowieka zależy od dobrostanu otaczających nas zwierząt, ziemi, po której stąpamy, powietrza, którym oddychamy, drzew, które dają nam cień, oraz oceanów łączących nas z innymi kontynentami. Nie jest to tylko abstrakcyjna teoria. To rzeczywistość, w której żyjemy na co dzień, często nie zdając sobie z tego w pełni sprawy.

Nasze wybory w zakresie polityki rolnej, zużycia antybiotyków i ochrony środowiska mają bezpośredni wpływ zarówno na zdrowie ludzi, jak i zwierząt. Za każdym razem, gdy kupujemy żywność, pijemy wodę lub przyjmujemy leki, wchodzimy w interakcję z ekosystemem. Działania te mogą wydawać się nieistotne, ale odzwierciedlają złożony łańcuch relacji. Wybierając lokalnie produkowaną żywność, zmniejszamy ślad ekologiczny związany z odżywianiem. Ograniczając stosowanie antybiotyków, przyczyniamy się do walki z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe.

Zaangażowanie FUCE w podejście One Health zachęca wszystkich do refleksji nad własnymi doświadczeniami związanymi z naturą i zdrowiem. Podejście to oferuje ramy do innego sposobu myślenia. Przypomina, że zdrowia nie można sprowadzać wyłącznie do interwencji medycznych. Wynika ono z delikatnej równowagi, którą pielęgnujemy poprzez nasze interakcje z innymi istotami żywymi i naszym środowiskiem. Podejście One Health skłania do rozważenia nie tylko tego, jak degradacja środowiska pogłębia problemy zdrowia publicznego, takie jak choroby układu oddechowego spowodowane zanieczyszczeniem, nierówności w dostępie do wody i pojawianie się nowych chorób odzwierzęcych, ale także tego, jak produkcja środków ochrony zdrowia ludzi i zwierząt może mieć pośredni negatywny wpływ na zdrowie publiczne i środowisko. Uświadamia także, że uniwersytety katolickie mają za zadanie nie tylko przekaz wiedzy naukowej, lecz także dbałość o duchowy, fizyczny i psychiczny dobrostan studentów. Dlatego wiele z nich oferuje holistyczne podejście do osób, które studiują na uczelniach będących członkami FUCE. Programy studiów są uzupełnianie o oferty dotyczące życia społecznego, wsparcie psychologiczne, a także duszpasterstwo studentów, które na naszej uczelni wkracza w nowy etap rozwoju.

Podejście One Health zachęca nas do spojrzenia na zdrowie z szerszej perspektywy, w której każda interwencja profilaktyczna, każdy wysiłek na rzecz ochrony ekosystemów i każde działanie mające na celu wzmocnienie odporności społeczności przyczynia się do poprawy zdrowia zbiorowego.

W ostatnim dniu obrad miało miejsce Walne Zgromadzenie delegatów członków FUCE, podczas którego wybrano nowy zarząd i nową przewodniczącą Federacji. Została nią prof. Elena Beccalli, rektor Uniwersytetu Katolickiego Sacro Cuore w Mediolanie. Z kolei grono członków Federacji powiększyło się o dwie nowoprzyjęte uczelnie. Jedną z nich jest Apor Vilmos Catholic College (Węgry), z którą nasz Uniwersytet aktywnie współpracuje od dłuższego już czasu.

tekst: ks. dr hab. Andrzej Kielian
zdjęcia: Biuro FUCE

• FUCE General Assembly 2025 (theo.kuleuven.be/en)
• FUCE (fuce.eu)