W Krakowie 26 kwietnia 2024 r. odbędzie się wykład otwarty zorganizowany w ramach programu Akademia Sprawiedliwych, tworzonego wspólnie przez Muzeum Polaków Ratujących Żydów i Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, we współpracy z powołanym pod patronatem obydwu instytucji Polskim Towarzystwem Naukowym – Akademia Sprawiedliwych.

Jedno z kluczowych zagadnień, którym zajmuje się Akademia Sprawiedliwych, wiąże się z pytaniem o podstawy wspólnego dialogu pomiędzy chrześcijaństwem a judaizmem. Czyniąc wydarzenia z przeszłości podstawą rozważań, żywimy głębokie przekonanie, że nauka ta pomoże nam odpowiedzieć lepiej na bieżące wyzwania, szczególnie te z zakresu etyki i praw człowieka, przed którymi staje współczesny świat.

Zarówno problematyka spotkania, a także postać samego wykładowcy nie są tu przypadkowe. Ksiądz kardynał Grzegorz Ryś przewodniczy w polskim Episkopacie radzie dialogu religijnego. W uznaniu zasług za swoją działalność Ksiądz Profesor został odznaczony ostatnio „Menorą Dialogu” – nagrodą „za zbliżanie ludzi, kultur, religii i narodów”.

Akademia Sprawiedliwych odwołuje się do doktryny praw człowieka opartej na niezbywalnej godności ludzkiej. To prowadzi nas do figury Sprawiedliwego, tak ważnej w misji markowskiego Muzeum. Postawa i świadectwo wierności życia według określonych wartości są dla twórców Akademii Sprawiedliwych inspiracją do tworzenia kultury solidarności oraz refleksji o naukowych podstawach polskiej szkoły praw człowieka.

Tytuł wykładu wywiedziony został z Listu do Rzymian (11, 29): „Bo dary łaski i przesłania Boże są nieodwołalne”. Cytat ten w kontekście relacji Kościoła katolickiego z judaizmem pojawia się już w deklaracji o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich „Nostra aetate”, zaś w pełni wybrzmiewa w Konstytucji dogmatycznej o Kościele „Lumen gentium” (KK 16). W tym kontekście warto wziąć pod uwagę znaczący rozdział pierwszej adhortacji papieża Franciszka „Evangelii gaudium” ogłoszonej na zakończenie Roku Wiary w listopadzie 2013, która zawiera oficjalne stanowisko Stolicy Apostolskiej określające relacje z judaizmem.

247. Bardzo szczególne spojrzenie kierujemy na naród żydowski, którego Przymierze z Bogiem nie zostało nigdy odwołane, ponieważ «dary łaski i wezwanie Boże są nieodwołalne» (Rz 11, 29). Kościół, który dzieli z judaizmem ważną część Pism Świętych, uważa naród Przymierza i jego wiarę za święty korzeń własnej tożsamości chrześcijańskiej (por. Rz 11, 16-18). Jako chrześcijanie nie możemy uważać judaizmu za obcą religię ani nie możemy zaliczać Żydów do tych, którzy są wezwani do porzucenia bożków, aby nawrócić się do prawdziwego Boga (por. 1 Tes 1, 9). Razem z nimi wierzymy w jednego Boga działającego w historii i przyjmujemy z nimi wspólne Słowo objawione.
248. Dialog i przyjaźń z synami Izraela stanowi część życia uczniów Jezusa. Serdeczne uczucie, jakie się pogłębiło, skłania nas szczerze i gorzko do odczuwania przykrości z powodu strasznych prześladowań, których byli i są przedmiotem, szczególnie z powodu tych, w których uczestniczą lub uczestniczyli chrześcijanie.
249. Bóg nadal działa w narodzie Starego Przymierza i sprawia, że istnieją skarby mądrości wypływające z jego spotkania ze Słowem Bożym. Dlatego również Kościół się ubogaca, gdy przyjmuje wartości judaizmu. Chociaż niektóre przekonania chrześcijańskie są nie do przyjęcia przez judaizm, a Kościół nie może wyrzec się głoszenia Jezusa jako Pana i Mesjasza, istnieje bogata komplementarność, pozwalająca nam czytać razem teksty Biblii hebrajskiej i pomagać sobie nawzajem w studiowaniu bogactwa Słowa, jak również podzielać wiele przekonań etycznych i wspólną troskę o sprawiedliwość i rozwój ludów.