Aktualności
Zapraszamy do słuchania i śpiewania pieśni adwentowych w opracowaniach organowych prof. Witolda Zalewskiego (UPJPII)
Gwiazdo morza głębokiego, (...)
Rozwiąż związki zadłużonym,
przynieś światło zaślepionym,
odmień, co złe z naszej strony,
nie wypuszczaj nas z obrony.
Wraz z nowym rokiem kościelnym, począwszy od rozpoczynającego się Adwentu zachęcamy do wsłuchania się w tradycyjne pieśni tego okresu. A poprzez kolędy, Wielki Post, pieśni pasyjne, Wielkanoc zachęcamy do zapoznania się z pieśniami, które wspomagają wiernych w modlitwie przez cały rok liturgiczny. Teraz jednak zanurzmy się w wyjątkowy klimat Adwentu dzięki pieśniom kościelnym w opracowaniach organowych autorstwa dr. hab. Witolda Zalewskiego, prof. UPJPII, od 1995 roku I organisty katedry wawelskiej i cenionego autorytetu w dziedzinie muzyki kościelnej, autora licznych opracowań pieśni kościelnych, pracownika naukowego Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
Na stronie projektu znaleźć można 16 nagrań pieśni adwentowych, wzbogaconych o zapis nutowy i teksty, co każdemu daje okazję nucenia, bądź ich zaśpiewania. Można wsłuchać się nie tylko w piękno tradycyjnych pieśni, które są dobrze znane, ale także w te, które zostały na nowo odkryte, a przez wieki były całkowicie zapomniane. Wśród znanych można wymienić takie jak: „Archanioł Boży Gabriel”, „Zdrowaś bądź Maryja”, „Niebiosa rosę spuśćcie nam z góry”. Ale na pewno warte przypomnienia, a także wczytania się ich w słowa i wsłuchania w melodię są takie pieśni jak: „Mądrości, która”, „Gwiazdo morza głębokiego”…
„Należy pamiętać, że Adwent jest okresem podzielonym na dwie części, czyli najpierw mamy okres przygotowania, a właściwy Adwent zaczyna się od 17 grudnia. Tak naprawdę mamy więc tydzień na śpiewanie tradycyjnych pieśni kościelnych, które w wielowiekowej tradycji kojarzyły się właśnie z okresem Adwentu. Owszem, jest dopuszczalność śpiewania pieśni z tego drugiego okresu przez cały okres Adwentu, ale tylko podczas rorat. Jeżeli ktoś uczestniczy we Mszy św. tylko niedzielnej, to te pieśni usłyszy jedynie w ostatnią niedzielę Adwentu” – tłumaczy prof. Witold Zalewski. „A dzięki zrealizowanemu przez nas projektowi możemy wsłuchiwać się w te pieśni do woli, a nawet sami je sobie zaśpiewać” – dodaje.
A zapoznać się z tymi pieśniami na pewno warto, tym bardziej, że wsłuchujemy się w mistrzowskie wykonanie i bardzo dogłębne ich opracowanie. Jest to pewnego rodzaju śpiewnik pieśni kościelnych w wersji muzycznej, gdzie punkt ciężkości został postawiony tym razem nie tyle na tekście, ile na melodii w towarzyszeniu organowym. Wyboru pieśni oraz opracowań organowych i ich nagrań dokonał prof. Witold Zalewski, pod którego kierownictwem realizowany był na UPJPII projekt.
„Opracowanie akompaniamentu, zwłaszcza w pierwszych zwrotkach dostosowane jest do charakteru pieśni i czasu jej powstania. Natomiast w niektórych przypadkach, przy czym nie mówię tutaj o najstarszych pieśniach, ale na przykład już w tych z okresu romantyzmu możliwości akompaniamentu są dużo większe i w pieśniach, zwłaszcza dziewiętnastowiecznych, pokazane są możliwości użytych środków harmonicznych, ale także różne słyszenie harmoniczne, które w pewnym sensie też ilustrują tekst. Jest to na pewno spojrzenie autorskie. Zapraszam do słuchania”.
Zapraszamy szczególnie w ostatnim tygodniu Adwentu, by sięgnąć po pieśni na ten wyjątkowy okres liturgiczny. Dzięki nagraniom oraz towarzyszącym im planszom z tekstem i tonacją można łatwo dołączyć do śpiewu, a zapis nutowy dostępny na stronie projektu pozwala na dalsze zgłębianie tych melodii.
Szesnaście nagranych pieśni, przypisanych okresowi adwentu, to cześć realizowanego pod kierownictwem prof. Witolda Zalewskiego projektu „Tradycyjne melodie kościelne z perspektywy akompaniamentu organowego”, a którego efektem jest właśnie ten niezwykły „muzyczny śpiewnik kościelny”. Projekt zrealizowany w ramach programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki” i wspierany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki miał na celu ochronę i promocję polskiego muzycznego dziedzictwa, dostosowując je do współczesnych czasów. Stworzona wirtualna baza pieśni to narzędzie nie tylko dla pasjonatów muzyki kościelnej, ale także dla każdego, kto pragnie lepiej poznać i zachować tradycję polskich pieśni religijnych. Może być też, zdaniem prof. Zalewskiego, świetną inspiracją do dalszego zgłębiania tego tematu.
Dołącz do śpiewu i przeżywaj Adwent w rytmie tradycyjnych pieśni!
O samym Adwencie, jego historii, o przypisanych temu okresowi pieśniach możemy również przeczytać w dołączonych na stronie opracowaniach teoretycznych. Na pewno godny polecenia jest artykuł ks. Grzegorza Lenarta „Teologia adwentowych pieśni liturgicznych” (PDF).
